Ορισμός
Οι διαταραχές ύπνου περιλαμβάνουν οποιαδήποτε δυσκολία σχετική με τον ύπνο. Πιο συγκεκριμένα δυσκολία στο να κοιμηθεί κάποιος, να κοιμάται σε ακατάλληλες ώρες, υπερυπνία, ή και μη φυσιολογικές συμπεριφορές κατά τη διάρκεια του ύπνου
Αιτιολογία
Οι διαταραχές του ύπνου, σύμφωνα με το DSM IV–TR, χωρίζονται σε 4 μεγάλους τομείς, ανάλογα με την αιτιολογία τους:
Κύριες διαταραχές ύπνου (δεν σχετίζονται με τις αιτιολογίες των υπόλοιπων 3 κατηγοριών)
3. Διαταραχές ύπνου σχετιζόμενες με κλινικά προβλήματα: Οι διαταραχές ύπνου έρχονται ως αποτέλεσμα των διαταραχών στην υγεία του ατόμου, οι οποίες πιθανώς επηρεάζουν τον κύκλο ύπνου – ξύπνιου
4. Διαταραχές ύπνου σχετιζόμενες με χρήση ουσιών: Οι διαταραχές ύπνου ως αποτέλεσμα χρήσης ουσιών (καφεΐνη, φάρμακα κτλ)
Υπάρχουν περισσότερες από 100 διαταραχές ύπνου τις οποίες μπορούμε να τις χωρίσουμε, ανάλογα με τη φύση τους, σε 4 βασικές κατηγορίες:
Δυσκολία στο να κοιμηθεί και να παραμείνει κοιμισμένος
Δυσκολία στο να παραμείνει ξύπνιος
Δυσκολία να ακολουθήσει ένα κανονικό πρόγραμμα ύπνου
Προβληματικές συμπεριφορές κατά τη διάρκεια του ύπνου
Οι πέντε μεγάλες κατηγορίες των υπνωτικών διαταραχών είναι:
Α. Υπνικές Διαταραχές
1. Αϋπνία
Είναι η πιο συνηθισµένη διαταραχή ύπνου και αφορά το 20 έως 25% του πληθυσµού. Η διαταραχή έλευσης και διατήρησης του ύπνου µπορεί να οφείλεται σε κακές συνήθειες που µας εµποδίζουν να κοιµηθούµε, σε στρες ή σε ψυχικό νόσηµα (π.χ. κατάθλιψη), αλλά και σε οργανικά αίτια που προκαλούν συµπτώµατα που διαταράσσουν τον ύπνο, π.χ. πόνος.
Μορφές αϋπνίας
Θα σας βοηθήσει αν:
2. Κιρκαδιανές διαταραχές ρυθµού
«Πρόκειται για διαταραχή στο «ρολόι» του εγκεφάλου, και πιο συγκεκριµένα στο σηµείο εκείνο που µας λέει πότε πρέπει να κοιµόµαστε (δηλαδή το βράδυ) και πότε να είµαστε ξύπνιοι (δηλαδή την ηµέρα). Αυτή η απορρύθµιση µπορεί να συµβεί σε άτοµα που δουλεύουν νύχτα, κάνουν συχνά νυχτερινές βάρδιες ή µετακινούνται στις ζώνες του Ισηµερινού (jet lag). Επίσης µπορεί να παρατηρηθεί στους ηλικιωµένους µε αποτέλεσµα να θέλουν να κοιµούνται και να ξυπνούν υπερβολικά νωρίς, ενώ το αντίθετο συµβαίνει µε τους έφηβους, οι οποίοι θέλουν να κοιµούνται πολύ αργά το βράδυ και να ξυπνούν αργά το µεσηµέρι.
Διαταραχές αναπνοής
Κυριότεροι «εκπρόσωποι» αυτής της κατηγορίας είναι το ροχαλητό και η υπνική άπνοια. Το ροχαλητό είναι πιο συνηθισµένο σε άντρες άνω των 50 ετών και µια από τις πιο συνηθισµένες αιτίες για τις οποίες κάποιος απευθύνεται στον ειδικό, συχνά µάλιστα έπειτα από παρότρυνση του συντρόφου του, που µπορεί να ενοχλείται στον ύπνο. Γεγονός πάντως είναι ότι πρέπει πάντα να διερευνάται, καθώς µπορεί να είναι απλώς η κορυφή του παγόβουνου και να συνδέεται µε την υπνική άπνοια. Η τελευταία χαρακτηρίζεται από άπνοιες ή υπόπνοιες (διακοπές της αναπνοής για διάστηµα µεγαλύτερο των 10 δευτερολέπτων). Αυτές βέβαια µπορεί να παρατηρούνται και στα υγιή άτοµα, αλλά η συχνότητά τους δεν υπερβαίνει τα 5 επεισόδια ανά ώρα ύπνου. Έχει παρατηρηθεί ωστόσο ότι το 9% των γυναικών και το 24% των αντρών παρουσιάζουν πάνω από 5 επεισόδια απνοιών - υποπνοιών ανά ώρα ύπνου, γεγονός που συνιστά την παρουσία του συνδρόµου υπνικής άπνοιας. Μάλιστα το 2% των γυναικών και το 4% των αντρών που έχουν πάνω από 5 επεισόδια υπνικής άπνοιας ανά ώρα ύπνου έχουν ταυτόχρονα και ηµερήσια υπνηλία λόγω της διαταραχής.
Τα συµπτώµατα
Θα σας βοηθήσει αν:
3. Παραϋπνίες
Οι περίεργες συµπεριφορές που συνοδεύουν τον ύπνο κατά τη διάρκεια της νύχτας όπως οι νυχτερινοί τροφοί και η υπνοβασία είναι αρκετά συνηθισμένα φαινόταν κατά την παιδική ηλικία και συνήθως µε το πέρασµα του χρόνου εξαλείφονται. Υπάρχουν όµως άτοµα που ακόµα και µετά την ενηλικίωση συνεχίζουν να τις εκδηλώνουν στον ύπνο τους, ιδίως σε περιόδους έντονου στρες.
Υπνοβασία
Είναι ένας από τους πιο γνωστούς τύπους παραϋπνιών που πλήττει το 10-15% των παιδιών προσχολικής και σχολικής ηλικίας, ενώ στους ενηλίκους περίπου το 2-3%. Σήµερα γνωρίζουµε ότι η υπνοβασία είναι µια σειρά από ακούσιες κινήσεις και πράξεις οι οποίες συνήθως λαµβάνουν χώρα κατά τα πρώτα στάδια του ύπνου. Για τους ειδικούς ωστόσο η υπνοβασία κατά τη διάρκεια της ενήλικης ζωής χρήζει λεπτοµερούς ελέγχου, καθώς µπορεί να οφείλεται σε παθολογικά αίτια. Μια άλλη πρόσφατη και πολύ σηµαντική παρατήρηση είναι ότι στο 65-80% των ατόµων που εµφανίζουν υπνοβασία υπάρχει κληρονοµικό ιστορικό. Στην εκδήλωσή της όµως µπορεί να συµβάλουν και εξωγενείς παράγοντες, όπως κακή υγιεινή ύπνου, ασταθή ωράρια εργασίας ή υποκείµενα ψυχικά νοσήµατα.
Εφιάλτες και υπνικοί τροφοί
Οι νυχτερινοί εφιάλτες εµφανίζονται στο δεύτερο µισό της νύχτας, ιδίως λίγο πριν από την πρωινή αφύπνιση. Το άτοµο ξυπνά έντροµο λόγω κάποιου άσχηµου ονείρου το οποίο θυµάται µε σαφήνεια και δυσκολεύεται να ξανακοιµηθεί. Αντίθετα, στην περίπτωση του νυχτερινού τρόµου που εµφανίζεται στο πρώτο τρίτο του ύπνου, το άτοµο µπορεί να κάθεται µε ανοιχτά τα µάτια και να φωνάζει εκδηλώνοντας έντονο φόβο αλλά όταν ξυπνά δεν θυµάται τίποτα.
Θα σας βοηθήσει αν
Β. Κινητικές διαταραχές ύπνου
1. Σύνδροµο Ανήσυχων Ποδιών
Το Σύνδροµο Ανήσυχων Ποδιών είναι µια συχνή αιτία διαταραχής του ύπνου και µπορεί να οδηγήσει σε ηµερήσια υπνηλία και µείωση της απόδοσης στην εργασία στη διάρκεια της ηµέρας. Το κύριο χαρακτηριστικό του είναι η έντονη επιθυµία να κινήσει κανείς τα πόδια του, η οποία συνήθως συνοδεύεται από δυσάρεστη αίσθηση στα πόδια. Το σύνδροµο συνήθως εµφανίζεται ή επιδεινώνεται το απόγευµα ή το βράδυ µετά την κατάκλιση και µπορεί να προκαλεί διαταραχή της έλευσης και διατήρησης ή της ποιότητας του ύπνου. Η συχνότητα εµφάνισής του είναι περίπου 5-10%. Είναι πιο συχνό στα άτοµα ηλικίας άνω των 40, ενώ οι γυναίκες ασθενείς είναι διπλάσιες από τους άντρες.
Θα σας βοηθήσει αν:
2. Τρίξιµο δοντιών
Ο βρουξισµός, όπως λέγεται επιστηµονικά το τρίξιµο των δοντιών, είναι µια συχνή διαταραχή ύπνου στα παιδιά, δεν αποκλείεται όµως να εµφανιστεί και στους ενηλίκους, ιδιαίτερα σε περιόδους στρες. Κάποιος µπορεί να υποψιαστεί ότι πιθανόν τρίζει τα δόντια στον ύπνο του αν ξυπνάει µε πονεµένο στόµα, έχει πόνο στα δόντια ή άλλα συµπτώµατα σωµατοποιηµένου στρες όπως µυϊκούς πόνους.
Θα σας βοηθήσει αν:
3. Σύνδροµο ανεπαρκούς ύπνου
Πρόκειται για ένα σχετικά νέο σύνδροµο, που όµως αποτελεί ιδιαίτερα συχνό πρόβληµα της σύγχρονης εποχής. Από έρευνες έχει διαπιστωθεί ότι οι άνθρωποι πριν από 5 δεκαετίες κοιµόντουσαν κατά µέσο ώρα 8 ώρες, ενώ σήµερα έχουν πέσει στις 6 µε 6 ½. ∆εδοµένου όµως ότι σε οργανικό επίπεδο καθηµερινά έχουµε ανάγκη 7-8 ώρες ύπνου, αυτή η έλλειψη µπορεί να οδηγήσει στα προβλήµατα που εκδηλώνονται όταν το άτοµο πάσχει από κανονική αϋπνία. Για το πρόβληµα ευθύνονται το σύγχρονο lifestyle αλλά και η κακή υγιεινή του ύπνου.
Πηγή: healthtimes.gr
Οι διαταραχές ύπνου περιλαμβάνουν οποιαδήποτε δυσκολία σχετική με τον ύπνο. Πιο συγκεκριμένα δυσκολία στο να κοιμηθεί κάποιος, να κοιμάται σε ακατάλληλες ώρες, υπερυπνία, ή και μη φυσιολογικές συμπεριφορές κατά τη διάρκεια του ύπνου
Αιτιολογία
Οι διαταραχές του ύπνου, σύμφωνα με το DSM IV–TR, χωρίζονται σε 4 μεγάλους τομείς, ανάλογα με την αιτιολογία τους:
Κύριες διαταραχές ύπνου (δεν σχετίζονται με τις αιτιολογίες των υπόλοιπων 3 κατηγοριών)
- Dysomnias: Χαρακτηρίζονται από ανωμαλίες στην χρονική διάρκεια, την ποιότητα, αλλά και την ώρα που ένα άτομο κοιμάται
- Parasomnia: Χαρακτηρίζονται από ανώμαλες συμπεριφορές ή φυσιολογικής φύσεως γεγονότα που σχετίζονται με τον ύπνο, τα συγκεκριμένα στάδια του ύπνου και τις εναλλαγές ύπνου – ξύπνιου
3. Διαταραχές ύπνου σχετιζόμενες με κλινικά προβλήματα: Οι διαταραχές ύπνου έρχονται ως αποτέλεσμα των διαταραχών στην υγεία του ατόμου, οι οποίες πιθανώς επηρεάζουν τον κύκλο ύπνου – ξύπνιου
4. Διαταραχές ύπνου σχετιζόμενες με χρήση ουσιών: Οι διαταραχές ύπνου ως αποτέλεσμα χρήσης ουσιών (καφεΐνη, φάρμακα κτλ)
Υπάρχουν περισσότερες από 100 διαταραχές ύπνου τις οποίες μπορούμε να τις χωρίσουμε, ανάλογα με τη φύση τους, σε 4 βασικές κατηγορίες:
Δυσκολία στο να κοιμηθεί και να παραμείνει κοιμισμένος
Δυσκολία στο να παραμείνει ξύπνιος
Δυσκολία να ακολουθήσει ένα κανονικό πρόγραμμα ύπνου
Προβληματικές συμπεριφορές κατά τη διάρκεια του ύπνου
Οι πέντε μεγάλες κατηγορίες των υπνωτικών διαταραχών είναι:
- οι διάφορες µορφές αϋπνίας,
- οι υπερυπνίες (οφειλόµενες σε υπνική αναπνευστική διαταραχή, έχουν κυρίαρχο ενόχληµα την ηµερήσια υπνηλία σε ακατάλληλες περιστάσεις),
- οι διαταραχές κιρκάδιου ρυθµού του ύπνου,
- οι διαταραχές αναπνοής κατά τον ύπνο (ροχαλητό, υπνική άπνοια
- οι παραϋπνίες.
- η υπνοβασία,
- οι υπνικοί τροφοί,
- η διαταραχή συµπεριφοράς κατά τη διάρκεια του ύπνου REM
- οι νυχτερινοί εφιάλτες
- το Σύνδροµο Ανήσυχων Ποδιών,
- οι νυχτερινές κράµπες
- το τρίξιµο των δοντιών (βρουξισµός).
Α. Υπνικές Διαταραχές
1. Αϋπνία
Είναι η πιο συνηθισµένη διαταραχή ύπνου και αφορά το 20 έως 25% του πληθυσµού. Η διαταραχή έλευσης και διατήρησης του ύπνου µπορεί να οφείλεται σε κακές συνήθειες που µας εµποδίζουν να κοιµηθούµε, σε στρες ή σε ψυχικό νόσηµα (π.χ. κατάθλιψη), αλλά και σε οργανικά αίτια που προκαλούν συµπτώµατα που διαταράσσουν τον ύπνο, π.χ. πόνος.
Μορφές αϋπνίας
- ∆υσκολία στην έλευση του ύπνου (το άτοµο δυσκολεύεται να αποκοιµηθεί όταν πέφτει για ύπνο).
- Πρωινή αφύπνιση (ξυπνάει πολύ πρωί και δυσκολεύεται να ξανακοιµηθεί).
- ∆ιακοπτόµενος ύπνος και αδυναµία διατήρησης της συνέχειας του ύπνου (ξυπνάει κατά τη διάρκεια του ύπνου και δυσκολεύεται να ξανακοιµηθεί).
- Ηµερήσια συµπτώµατα όπως υπνηλία (µε κίνδυνο πρόκλησης τροχαίων ή άλλων ατυχηµάτων), νευρικότητα, ευερεθιστότητα, µειωµένη απόδοση, διαταραχή συναισθήµατος.
Θα σας βοηθήσει αν:
- ∆ιαχωρίστε τις υπόλοιπες δραστηριότητές σας από το χώρο της κρεβατοκάµαρας. Η κρεβατοκάµαρα πρέπει να προορίζεται µόνο για ύπνο και σεξ.
- Φροντίστε ο χώρος την ώρα που πέφτετε για ύπνο να είναι ήσυχος και σκοτεινός, χωρίς κρύο ή ζέστη.
- Μην καταπιάνεστε µε δραστηριότητες που διεγείρουν τον εγκέφαλο πριν κοιµηθείτε, π.χ. χρήση υπολογιστή.
- Αποφύγετε την πρόσληψη καφεΐνης έξι ώρες πριν από τον ύπνο.
- Αν σας ενοχλεί το φως αλλά και για καλύτερη παραγωγή µελατονίνης, χρησιµοποιήστε µια µάσκα ύπνου.
- Προσπαθήστε να µην σκέφτεστε την ώρα που πέφτετε στο κρεβάτι όλα όσα σας αγχώνουν. ∆εσµευτείτε να ασχοληθείτε µε αυτά το επόµενο πρωί.
- Αν όταν πέφτετε στο κρεβάτι δεν σας πιάσει ο ύπνος στα επόµενα 20 λεπτά, σηκωθείτε. Πηγαίνετε σε άλλο χώρο του σπιτιού και καταπιαστείτε µε κάτι βαρετό. Μόλις νυστάξετε, επιστρέψτε στο κρεβάτι.
- Μία ώρα πριν κοιµηθείτε κάντε ένα χλιαρό προς ζεστό µπάνιο (όταν πέφτει η θερµοκρασία του σώµατος, ο ύπνος έρχεται πιο εύκολα).
- Μην αγχώνεστε µε το χρόνο και αποφύγετε να κοιτάτε συνέχεια την ώρα.
- Φροντίστε να κοιµάστε και να ξυπνάτε την ίδια ώρα.
- Αν τα συµπτώµατα αϋπνίας διαρκούν περισσότερο από ένα µήνα, καλό είναι να απευθυνθείτε στον ειδικό, ο οποίος θα σας δώσει περαιτέρω οδηγίες σχετικά µε την υγιεινή του ύπνου και, εφόσον απαιτείται, φαρµακευτική αγωγή.
2. Κιρκαδιανές διαταραχές ρυθµού
«Πρόκειται για διαταραχή στο «ρολόι» του εγκεφάλου, και πιο συγκεκριµένα στο σηµείο εκείνο που µας λέει πότε πρέπει να κοιµόµαστε (δηλαδή το βράδυ) και πότε να είµαστε ξύπνιοι (δηλαδή την ηµέρα). Αυτή η απορρύθµιση µπορεί να συµβεί σε άτοµα που δουλεύουν νύχτα, κάνουν συχνά νυχτερινές βάρδιες ή µετακινούνται στις ζώνες του Ισηµερινού (jet lag). Επίσης µπορεί να παρατηρηθεί στους ηλικιωµένους µε αποτέλεσµα να θέλουν να κοιµούνται και να ξυπνούν υπερβολικά νωρίς, ενώ το αντίθετο συµβαίνει µε τους έφηβους, οι οποίοι θέλουν να κοιµούνται πολύ αργά το βράδυ και να ξυπνούν αργά το µεσηµέρι.
Διαταραχές αναπνοής
Κυριότεροι «εκπρόσωποι» αυτής της κατηγορίας είναι το ροχαλητό και η υπνική άπνοια. Το ροχαλητό είναι πιο συνηθισµένο σε άντρες άνω των 50 ετών και µια από τις πιο συνηθισµένες αιτίες για τις οποίες κάποιος απευθύνεται στον ειδικό, συχνά µάλιστα έπειτα από παρότρυνση του συντρόφου του, που µπορεί να ενοχλείται στον ύπνο. Γεγονός πάντως είναι ότι πρέπει πάντα να διερευνάται, καθώς µπορεί να είναι απλώς η κορυφή του παγόβουνου και να συνδέεται µε την υπνική άπνοια. Η τελευταία χαρακτηρίζεται από άπνοιες ή υπόπνοιες (διακοπές της αναπνοής για διάστηµα µεγαλύτερο των 10 δευτερολέπτων). Αυτές βέβαια µπορεί να παρατηρούνται και στα υγιή άτοµα, αλλά η συχνότητά τους δεν υπερβαίνει τα 5 επεισόδια ανά ώρα ύπνου. Έχει παρατηρηθεί ωστόσο ότι το 9% των γυναικών και το 24% των αντρών παρουσιάζουν πάνω από 5 επεισόδια απνοιών - υποπνοιών ανά ώρα ύπνου, γεγονός που συνιστά την παρουσία του συνδρόµου υπνικής άπνοιας. Μάλιστα το 2% των γυναικών και το 4% των αντρών που έχουν πάνω από 5 επεισόδια υπνικής άπνοιας ανά ώρα ύπνου έχουν ταυτόχρονα και ηµερήσια υπνηλία λόγω της διαταραχής.
Τα συµπτώµατα
- Θορυβώδες ροχαλητό που ενοχλεί και ακούγεται στα διπλανά δωµάτια.
- Πολλαπλές νυχτερινές αφυπνίσεις.
- Αφύπνιση λόγω αισθήµατος πνιγµού.
- Πολλαπλές νυχτερινές αφυπνίσεις για ούρηση.
- Ηµερήσια συµπτώµατα όπως υπνηλία, αίσθηµα κόπωσης, αδυναµία µνήµης και συγκέντρωσης, πονοκέφαλος, ευερεθιστότητα λόγω κακής ποιότητας ύπνου.
- Πρόκληση τροχαίων ή εργατικών ατυχηµάτων.
- ∆ιαταραχή συναισθήµατος και σεξουαλικές διαταραχές.
- Συχνές επισκέψεις στον γιατρό για άλλους λόγους όπως υπέρταση, αρρυθµίες, σακχαρώδη διαβήτη, που είναι δύσκολο να ρυθµιστούν µε τη συνηθισµένη για τα νοσήµατα αυτά αγωγή.
Θα σας βοηθήσει αν:
- Προσπαθήστε να χάσετε βάρος, καθώς το ροχαλητό συνδέεται στενά µε την παχυσαρκία.
- Μην τρώτε βαριά το βράδυ περνώντας αµέσως από το τραπέζι στο κρεβάτι.
- Αποφύγετε ή µειώστε το αλκοόλ και αποφεύγετε να πίνετε το βράδυ.
- Κόψτε το κάπνισµα.
- Προτιµήστε να κοιµάστε σε πλάγια θέση.
- Κάντε ωτορινολαρυγγολογικό έλεγχο ώστε να αποκλειστεί ή να αντιµετωπιστεί πιθανό ανατοµικό πρόβληµα όπως στραβό διάφραγµα, ρινικοί πολύποδες, αδενοειδείς εκβλαστήσεις, αµυγδαλές.
- Αν έχετε αλλεργική ρινίτιδα, φροντίστε να την έχετε υπό έλεγχο µε τα κατάλληλα φάρµακα και αποφυγή των πιθανών αλλεργιογόνων.
- Αν το ροχαλητό επιµένει, επισκεφτείτε ένα εργαστήριο ύπνου ώστε να εντοπιστεί η αιτία που προκαλεί τις άπνοιες και να γίνει η κατάλληλη θεραπεία που, πέρα από τα γενικά βοηθητικά µέτρα που προαναφέρθηκαν, περιλαµβάνει και τη χρήση ειδικών αναπνευστικών συσκευών κατά τον ύπνο.
3. Παραϋπνίες
Οι περίεργες συµπεριφορές που συνοδεύουν τον ύπνο κατά τη διάρκεια της νύχτας όπως οι νυχτερινοί τροφοί και η υπνοβασία είναι αρκετά συνηθισμένα φαινόταν κατά την παιδική ηλικία και συνήθως µε το πέρασµα του χρόνου εξαλείφονται. Υπάρχουν όµως άτοµα που ακόµα και µετά την ενηλικίωση συνεχίζουν να τις εκδηλώνουν στον ύπνο τους, ιδίως σε περιόδους έντονου στρες.
Υπνοβασία
Είναι ένας από τους πιο γνωστούς τύπους παραϋπνιών που πλήττει το 10-15% των παιδιών προσχολικής και σχολικής ηλικίας, ενώ στους ενηλίκους περίπου το 2-3%. Σήµερα γνωρίζουµε ότι η υπνοβασία είναι µια σειρά από ακούσιες κινήσεις και πράξεις οι οποίες συνήθως λαµβάνουν χώρα κατά τα πρώτα στάδια του ύπνου. Για τους ειδικούς ωστόσο η υπνοβασία κατά τη διάρκεια της ενήλικης ζωής χρήζει λεπτοµερούς ελέγχου, καθώς µπορεί να οφείλεται σε παθολογικά αίτια. Μια άλλη πρόσφατη και πολύ σηµαντική παρατήρηση είναι ότι στο 65-80% των ατόµων που εµφανίζουν υπνοβασία υπάρχει κληρονοµικό ιστορικό. Στην εκδήλωσή της όµως µπορεί να συµβάλουν και εξωγενείς παράγοντες, όπως κακή υγιεινή ύπνου, ασταθή ωράρια εργασίας ή υποκείµενα ψυχικά νοσήµατα.
Εφιάλτες και υπνικοί τροφοί
Οι νυχτερινοί εφιάλτες εµφανίζονται στο δεύτερο µισό της νύχτας, ιδίως λίγο πριν από την πρωινή αφύπνιση. Το άτοµο ξυπνά έντροµο λόγω κάποιου άσχηµου ονείρου το οποίο θυµάται µε σαφήνεια και δυσκολεύεται να ξανακοιµηθεί. Αντίθετα, στην περίπτωση του νυχτερινού τρόµου που εµφανίζεται στο πρώτο τρίτο του ύπνου, το άτοµο µπορεί να κάθεται µε ανοιχτά τα µάτια και να φωνάζει εκδηλώνοντας έντονο φόβο αλλά όταν ξυπνά δεν θυµάται τίποτα.
Θα σας βοηθήσει αν
- Προσπαθήστε να τηρείτε µε συνέπεια το ωράριο ύπνου, δηλαδή να κοιµάστε και να ξυπνάτε την ίδια ώρα.
- Φροντίστε να µειώσετε τους στρεσογόνους παράγοντες και αποφύγετε, εφόσον είναι δυνατόν, την υπερβολική κούραση.
- Αποµακρύνετε πιθανούς κινδύνους από το περιβάλλον σας ώστε να µην κινδυνεύετε να τραυµατιστείτε.
- Αν γνωρίζετε ότι έχετε νυχτερινούς τρόµους ή υπνοβατείτε, ενηµερώστε τα πρόσωπα µε τα οποία συγκατοικείτε για το πώς πρέπει να σας αντιµετωπίζουν σε περίπτωση εκδήλωσης επεισοδίου, δηλαδή: να µείνουν κοντά σας αλλά χωρίς να ανάψουν τα φώτα, χωρίς να σας φωνάξουν και χωρίς να προσπαθήσουν να σας ξυπνήσουν αλλά να περιµένουν να περάσει το επεισόδιο, που διαρκεί συνήθως από 2 έως 7 λεπτά. Μόλις το επεισόδιο τελειώσει, να σας αφήσουν να συνεχίσετε τον ύπνο σας και να σας ενηµερώσουν γι’ αυτό το πρωί.
- Αν τα επεισόδια είναι πολύ συχνά (τρεις µε τέσσερις φορές την εβδοµάδα), θα πρέπει να προγραµµατιστεί επίσκεψη στον ειδικό ο οποίος θα δώσει συµβουλές για την καλύτερη ρύθµιση του ύπνου, θα διερευνήσει πιθανά ψυχιατρικά ή νευρολογικά αίτια µε εξετάσεις και θα χορηγήσει τα κατάλληλα φάρµακα.
Β. Κινητικές διαταραχές ύπνου
1. Σύνδροµο Ανήσυχων Ποδιών
Το Σύνδροµο Ανήσυχων Ποδιών είναι µια συχνή αιτία διαταραχής του ύπνου και µπορεί να οδηγήσει σε ηµερήσια υπνηλία και µείωση της απόδοσης στην εργασία στη διάρκεια της ηµέρας. Το κύριο χαρακτηριστικό του είναι η έντονη επιθυµία να κινήσει κανείς τα πόδια του, η οποία συνήθως συνοδεύεται από δυσάρεστη αίσθηση στα πόδια. Το σύνδροµο συνήθως εµφανίζεται ή επιδεινώνεται το απόγευµα ή το βράδυ µετά την κατάκλιση και µπορεί να προκαλεί διαταραχή της έλευσης και διατήρησης ή της ποιότητας του ύπνου. Η συχνότητα εµφάνισής του είναι περίπου 5-10%. Είναι πιο συχνό στα άτοµα ηλικίας άνω των 40, ενώ οι γυναίκες ασθενείς είναι διπλάσιες από τους άντρες.
Θα σας βοηθήσει αν:
- Τα συµπτώµατα µπορεί να υποχωρήσουν µε το περπάτηµα αλλά και µε το τέντωµα, την κάµψη, την έκταση ή το χτύπηµα των άκρων.
- Μερικοί ασθενείς αναφέρουν βελτίωση όταν αυξάνουν ή µειώνουν τη θερµοκρασία των άκρων και του σώµατος µε ζεστό ή κρύο µπάνιο.
- Καθώς έχει αποδειχτεί συσχέτιση µεταξύ των συµπτωµάτων του ΣΑΠ και της έλλειψης σιδήρου στον οργανισµό, στις περιπτώσεις αυτές έχει φανεί ευεργετική η χορήγηση σιδήρου.
- Αποφυγή παραγόντων που µπορεί να επιδεινώσουν τα συµπτώµατα όπως η χρήση διαφόρων ουσιών (καφεΐνη, αλκοόλ, νικοτίνης) αλλά και ορισµένα νευρολογικά φάρµακα.
- Για την αντιµετώπιση του συνδρόµου έχουν εγκριθεί δύο φάρµακα που ανήκουν στην οικογένεια των ανταγωνιστών της ντοπαµίνης: η ροπινιρόλη και η πραµιπεξόλη. Έχει διαπιστωθεί ότι χορήγηση µικρής µόνο δόσης των φαρµάκων αυτών µία-δύο ώρες πριν ξαπλώσει ο ασθενής το βράδυ αρκεί συνήθως για θεαµατική βελτίωση της ποιότητας του ύπνου.
2. Τρίξιµο δοντιών
Ο βρουξισµός, όπως λέγεται επιστηµονικά το τρίξιµο των δοντιών, είναι µια συχνή διαταραχή ύπνου στα παιδιά, δεν αποκλείεται όµως να εµφανιστεί και στους ενηλίκους, ιδιαίτερα σε περιόδους στρες. Κάποιος µπορεί να υποψιαστεί ότι πιθανόν τρίζει τα δόντια στον ύπνο του αν ξυπνάει µε πονεµένο στόµα, έχει πόνο στα δόντια ή άλλα συµπτώµατα σωµατοποιηµένου στρες όπως µυϊκούς πόνους.
Θα σας βοηθήσει αν:
- Διακοπή καπνίσµατος και µείωση της κατανάλωσης καφεΐνης.
- Επίσκεψη στον ορθοδοντικό, καθώς αν υπάρχει πρόβληµα στη σύγκλιση της γνάθου τοποθετείται ειδικός νάρθηκας.
- Αποφυγή φαρµάκων (µε τη σύµφωνη γνώµη του γιατρού) αν έχετε παρατηρήσει ότι από τότε που αρχίσατε να τα παίρνετε επιδεινώνουν το πρόβληµα.
3. Σύνδροµο ανεπαρκούς ύπνου
Πρόκειται για ένα σχετικά νέο σύνδροµο, που όµως αποτελεί ιδιαίτερα συχνό πρόβληµα της σύγχρονης εποχής. Από έρευνες έχει διαπιστωθεί ότι οι άνθρωποι πριν από 5 δεκαετίες κοιµόντουσαν κατά µέσο ώρα 8 ώρες, ενώ σήµερα έχουν πέσει στις 6 µε 6 ½. ∆εδοµένου όµως ότι σε οργανικό επίπεδο καθηµερινά έχουµε ανάγκη 7-8 ώρες ύπνου, αυτή η έλλειψη µπορεί να οδηγήσει στα προβλήµατα που εκδηλώνονται όταν το άτοµο πάσχει από κανονική αϋπνία. Για το πρόβληµα ευθύνονται το σύγχρονο lifestyle αλλά και η κακή υγιεινή του ύπνου.
Πηγή: healthtimes.gr
